Müziğin insan psikolojisi üzerindeki etkisi uzun yıllardır araştırılıyor. Duygularımızı, düşüncelerimizi ve davranışlarımızı şekillendiren müzik, günlük alışkanlıklarımızın yanı sıra beslenme düzenimizi de doğrudan etkileyebilir.
Son yapılan bilimsel çalışmalar, yemek yerken dinlenen müzik türünün iştah seviyesini, yeme hızını ve hatta besin tercihlerini değiştirebileceğini ortaya koydu. Özellikle klasik müziğin, bireylerin daha az kalorili ve sağlıklı yiyeceklere yönelmelerine yardımcı olabileceği belirtiliyor.
Müzik ve Yeme Davranışı Arasındaki Bağlantı
University College London’dan bilim insanlarının da yer aldığı yeni bir araştırmaya göre, yemek sırasında dinlenen müzik, bireylerin yeme alışkanlıkları üzerinde önemli bir rol oynuyor. Brain Topography dergisinde yayımlanan çalışmada, müziğin beyin üzerindeki etkileri incelendi ve farklı türdeki müziklerin iştah üzerindeki etkileri karşılaştırıldı.
Araştırmacılar, klasik müzik gibi yavaş tempolu ve dinlendirici melodilerin iştahı baskılayarak daha az yemek yemeye yardımcı olduğunu tespit etti.
Öte yandan, rap, rock ve caz gibi daha hızlı tempolu müzikler, bireylerin iştahını artırarak daha fazla kalori tüketmelerine neden olabiliyor. Özellikle yüksek tempolu müziklerin restoranlarda bilinçli olarak tercih edilmesi, müşteri sirkülasyonunu hızlandırma amacı taşıyor. Hızlı ritimler, yeme hızını artırarak bireylerin farkında olmadan daha fazla yemelerine neden olabiliyor.
Klasik Müzik Kilo Verdiriyor
Araştırmalar, klasik müzik dinlemenin bireylerin yemek tercihlerinde değişiklik yaratabileceğini gösteriyor. Klasik müzik eşliğinde yemek yiyen bireylerin, daha sağlıklı ve az yağlı yiyecekleri tercih ettiği ve porsiyon kontrolü sağlamakta daha başarılı olduğu gözlemlendi. Bu durumun temelinde, müziğin beyin üzerinde yarattığı sakinleştirici etkinin yer aldığı düşünülüyor. Sakin müzikler, bireylerin daha bilinçli yemek yemesine olanak tanırken, yüksek tempolu müzikler dikkati dağıtarak aşırı yemek yeme eğilimini artırabiliyor.
Klinik psikolog Gözde Göktaş, müziğin duygu durumu ve stres seviyeleri üzerinde büyük bir etkisi olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Müzik, yeme alışkanlıklarımızı düşündüğümüzden çok daha fazla etkiliyor. Hızlı ve hareketli müzikler, farkında olmadan yeme hızımızı artırırken, klasik müzik gibi daha sakin melodiler yeme hızımızı düşürerek daha kontrollü ve bilinçli beslenmemizi sağlıyor. Yavaş yemek, tokluk hissinin zamanında fark edilmesini kolaylaştırır ve bu da aşırı yeme riskini azaltır.”
Stresle Başa Çıkmak İçin Klasik Müzik Dinleyin
Stres, modern yaşamın kaçınılmaz bir parçası ve birçok insan stresle başa çıkmak için yemek yemeye yöneliyor. Bu durum, özellikle yüksek karbonhidrat ve şeker içeren yiyeceklere olan ilgiyi artırıyor. Stres altında olan bireylerde kortizol hormonu salgılanıyor ve bu hormon iştahı tetikleyerek aşırı yeme krizlerine yol açabiliyor.
Göktaş, stresle baş etmek için klasik müziğin önemli bir araç olabileceğini belirtiyor:
“Stres seviyemiz arttığında vücudumuz kortizol salgılar ve bu da iştahımızı tetikler. Özellikle karbonhidrat ve şeker içeren gıdalara olan eğilim artar. Ancak klasik müzik gibi sakinleştirici melodiler dinleyerek stres seviyesini düşürebilir ve böylece aşırı yemek yeme isteğini azaltabiliriz.”
Yemek Yerken Televizyon İzlemek Neden Zararlı?
Müziğin yanı sıra yemek sırasında televizyon izlemek de yeme alışkanlıklarını olumsuz yönde etkileyebilir. Televizyon veya telefon ekranına odaklanıldığında, bireyler ne kadar yediklerini fark edemeyebilir ve bu da gereğinden fazla kalori alımına yol açabilir. Özellikle televizyonlarda sıkça gösterilen abur cubur reklamları, bilinçaltımızı etkileyerek sağlıksız yiyeceklere yönelmemize neden olabilir.
Göktaş, bu konuda şu tavsiyelerde bulunuyor:
“Yemek sırasında televizyon veya telefon gibi dikkat dağıtıcı unsurlardan uzak durmak oldukça önemli. Eğer bilinçli yemek yeme alışkanlığı kazanmak istiyorsanız, yemeğe odaklanmalı ve mümkünse klasik müzik gibi sakinleştirici bir müzik türünü tercih etmelisiniz.”
Klasik Müzik ve Uyku Kalitesi Arasındaki İlişki
Uyku düzeni ve iştah kontrolü arasında güçlü bir bağlantı bulunuyor. Uyku kalitesinin düşmesi, açlık hormonu ghrelin seviyesini artırırken, tokluk hormonu leptin seviyesini düşürüyor. Bu durum, bireylerin gün içerisinde daha fazla yemek yemesine ve sağlıksız atıştırmalıklara yönelmesine neden olabiliyor. Klasik müzik, uyku kalitesini artırarak dolaylı yoldan kilo kontrolüne de katkı sağlayabilir.
Uyumadan önce klasik müzik dinlemenin rahatlatıcı etkisi olduğunu belirten Göktaş, şu ifadeleri kullanıyor:
“Klasik müzik, beyin dalgalarını yavaşlatarak uykuya geçiş sürecini kolaylaştırıyor. Kaliteli bir uyku, iştah hormonlarını dengeler ve böylece gün boyunca aşırı yemek yeme isteği azalır. Eğer uyku problemleri yaşıyorsanız, yatmadan önce sakinleştirici klasik müzik dinlemeyi deneyebilirsiniz.”
Müziğin yeme alışkanlıkları üzerindeki etkileri bilimsel çalışmalarla desteklenirken, klasik müziğin bilinçli beslenme, stres yönetimi ve uyku kalitesi gibi birçok konuda olumlu etkileri olduğu görülüyor. Küçük bir alışkanlık değişikliği ile sağlıklı beslenme ve kilo kontrolü sağlamak mümkün. Eğer daha bilinçli ve sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturmak istiyorsanız, yemek sırasında klasik müzik dinlemeyi bir alışkanlık haline getirebilirsiniz.
