Tahminlere göre, toplumun yaklaşık %15’i kanla karşılaştığında geçici bir bilinç kaybı yaşayabiliyor. Bu durumun temelinde yatan fizyolojik süreç, korku duygusunun tetiklediği ani tansiyon değişimleriyle yakından ilişkili. Başlangıçta hızla yükselen kan basıncı, kısa bir süre sonra keskin bir düşüş gösteriyor. Bu ani düşüş, beyne yeterli kan akışının sağlanamamasına ve sonuç olarak bayılmaya neden oluyor.
Vücudumuzun tehlikeli anlardaki ilk savunma mekanizması olan sempatik sinir sistemi, “savaş ya da kaç” tepkisiyle kalp atış hızını artırarak organizmayı olası bir eyleme hazırlıyor. Ancak kan görme gibi bazı durumlarda, beyin sapındaki kardiyovasküler merkez (NTS) üzerinden vagus siniri devreye giriyor ve bu beklenen tepkinin tam tersi bir etki yaratıyor. Beyinden başlayıp bağırsaklara kadar uzanan vagus siniri, parasempatik sinir sisteminin bir parçası olarak normalde sindirim sistemini hızlandırırken diğer vücut fonksiyonlarını yavaşlatıyor.
Kanla karşılaşıldığında, vagus sinirinin NTS’de bir tür sinyal karışıklığına yol açtığı düşünülüyor. Bu karışıklık, kalp atış hızının yavaşlamasına ve dolayısıyla kan basıncının düşmesine neden olarak bayılma sürecini tetikliyor. Ancak NTS’deki bu sinyal değişikliğinin altında yatan kesin mekanizmalar henüz tam olarak aydınlatılamamış durumda.
Bayılmanın ardından vücudun yere düşmesiyle birlikte yatay bir pozisyon alınması, dolaşım sistemi için önemli bir avantaj sağlıyor. Kalp, yer çekimine karşı koymak zorunda kalmadan beyne daha kolay kan pompalayabildiği için bilinç kısa sürede geri geliyor ve vücut fonksiyonları normale dönüyor.
