Türkiye’de kış saati uygulaması, 2016 yılından beri kullanılmıyor ve bu durum, özellikle sosyal medyada zaman zaman tartışma konusu oluyor. Vatandaşların bir kısmı, enerji tasarrufu ve günlük yaşam düzenlemeleri için kış saati uygulamasına geri dönülmesini talep ederken, yetkililerden henüz bu yönde bir adım gelmedi.
Kış Saati Uygulaması Nedir?
Kış saati, gün ışığından daha fazla faydalanmak amacıyla saatlerin genellikle sonbahar ve kış aylarında bir saat geri alınması işlemidir. Yaz saati uygulamasında ise saatler ilkbaharda bir saat ileri alınır. Bu sistem, enerji tasarrufu sağlamak ve gün ışığını daha verimli kullanmak için geliştirilmiştir. Fikrin kökeni 18. yüzyıla kadar uzanır ve ilk kez 1916’da Almanya’da uygulanmıştır.
Türkiye’de Kış Saati Neden Kaldırıldı?
Türkiye’de kış saati uygulaması, 8 Eylül 2016’da Resmi Gazete’de yayımlanan 2016/9154 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile sona erdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın önerisiyle alınan bu karar, şu gerekçelere dayandırıldı:
- Gün Işığından Daha Fazla Yararlanma: Bakanlık, yaz saati uygulamasının (saatlerin bir saat ileri alınması) yıl boyu sabit kalmasının, enerji tasarrufunu artıracağını savundu.
- Enerji Tasarrufu: Sabit saat dilimiyle, özellikle sabah saatlerinde gün ışığından daha fazla faydalanılacağı ve elektrik tüketiminin azalacağı öne sürüldü.
- Karmaşayı Azaltma: Saatlerin ileri-geri alınmasıyla yaşanan düzen değişikliklerinin (örneğin, iş ve okul saatlerindeki uyum sorunları) önüne geçilmesi amaçlandı.
26 Mart 2016’dan itibaren saatler bir saat ileri alınarak GMT+3 dilimine geçildi. 30 Ekim 2016’da saatlerin bir saat geri alınması planlanmışken, bu ibare 2016/8589 sayılı karar ile yürürlükten kaldırıldı. Böylece Türkiye, yaz saati uygulamasını kalıcı hale getirerek GMT+3’te sabitlendi.
Yaz/Kış Saati Uygulaması Nasıl Ortaya Çıktı?
Yaz ve kış saati fikri, gün ışığını daha etkin kullanma amacıyla 18. yüzyılda ortaya çıktı:
- Benjamin Franklin’in Önerisi: 1784’te Franklin, Paris’te bulunduğu dönemde gün ışığından faydalanarak mum israfını önlemek için saatlerin düzenlenmesi fikrini sundu. ABD’ye döndüğünde bu fikri geliştirdi ve yaz/kış saati uygulamasının temelini attı.
- İlk Uygulama: Almanya, 1916’da Birinci Dünya Savaşı sırasında enerji tasarrufu için yaz saati uygulamasını başlattı. Aynı dönemde ABD’de de 1918’de Başkan Woodrow Wilson tarafından yasalaştırıldı.
- Küresel Yayılım: Zamanla birçok ülke, özellikle sanayileşmiş bölgelerde, bu sistemi benimsedi.
Türkiye’de ise yaz/kış saati uygulaması 1940’lardan itibaren düzenli olarak kullanılmaya başlanmış, ancak 2016’da kalıcı yaz saati kararıyla bu gelenek son bulmuştur.
Kış Saati Tartışmaları
Kış saatinin kaldırılması, Türkiye’de farklı tepkilere yol açtı:
Enerji tasarrufu ve saat değişiminden kaynaklanan karmaşanın ortadan kalkması gibi avantajları öne sürüyor. Kış aylarında sabah saatlerinin karanlıkta geçmesi, özellikle öğrenciler ve çalışanlar için günlük yaşamı zorlaştırıyor. Ayrıca, batı illerinde gün ışığından yeterince faydalanılamadığı eleştirileri yapılıyor.
Sosyal medyada “#KışSaatiGeriGelsin” gibi kampanyalar zaman zaman gündeme gelse de, 2025 itibarıyla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan bu yönde bir değişiklik sinyali gelmedi.
Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Kış saatinin geri gelmesini ister misiniz? Görüşlerinizi paylaşabilirsiniz!
