Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi CERN, bilim kurguya konu olan bir hayali gerçeğe dönüştürdü. Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nda (LHC) yapılan deneylerde, kurşun atomlarının altına dönüştüğü ilk kez doğrudan gözlemlendi. Orta Çağ simyacılarının “hrisopoeia” olarak adlandırdığı bu dönüşüm, modern fiziğin sınırlarını bir kez daha zorladı.
Kurşundan Altına Dönüşüm İlk Kez Doğrulandı
CERN bünyesinde faaliyet gösteren ALICE deney grubu, neredeyse ışık hızına ulaştırılan kurşun iyonlarının çarpıştırılmasıyla altın çekirdeklerinin oluşumunu başarıyla gözlemledi. Çarpışmalar sırasında oluşan güçlü elektromanyetik alanlar, proton kaybına neden olarak kurşunun altına dönüşmesini sağladı. Kurşun (82 proton) üç proton kaybederek altın (79 proton) haline geldi.
Saniyede 89 Bin Altın Çekirdeği
Araştırmalar, her çarpışmada saniyede yaklaşık 89 bin altın çekirdeği oluştuğunu ortaya koydu. Bu gözlem, ALICE deneyinin ZDC (Zero Degree Calorimeter) sistemleri sayesinde mümkün hale geldi. Ancak bu altın çekirdeklerinin ömrü son derece kısa; oluşumlarının hemen ardından altyapı ile çarpışarak yok oluyorlar.
Toplamda 29 Pikogram Altın Üretildi
2015–2018 yılları arasındaki LHC Run 2 verilerine göre, deney süresince yaklaşık 86 milyar altın çekirdeği üretildi. Ancak bu sayı, sadece 29 pikogramlık (2.9 × 10⁻¹¹ gram) bir kütleye denk geliyor. Bu da, elde edilen altının şu an için ticari hiçbir değer taşımadığını gösteriyor.
Bilimsel Değeri Büyük
ALICE ekibinden John Jowett, bu çalışmanın sadece altın üretimiyle sınırlı kalmadığını belirterek, elde edilen verilerin elektromanyetik ayrışma modellerinin geliştirilmesine katkı sağladığını ifade etti. Bu modeller, parçacık hızlandırıcılarının performansını artırmak ve ışın kayıplarını daha iyi anlamak için kritik öneme sahip.
Simya Gerçek Oldu Ama Sadece Atom Altı Düzeyde
CERN’de gerçekleştirilen bu deney, tarihte ilk kez doğrudan altın oluşumunun deneysel olarak kanıtlandığı bir çalışma oldu. Ancak bu dönüşüm, yalnızca atom altı düzeyde gerçekleşiyor ve ekonomik olarak değerlendirilemeyecek kadar küçük miktarlarla sınırlı.
Daha fazla güncel haberler için Sinetech.tr’yi takip etmeye devam edin.
