KATMANDU – Everest Dağı’nın zirvesine ilk ulaşan kişinin kim olduğu uzun yıllardır tartışma konusu. Bu tarihi gizemi aydınlatabilecek önemli bir ipucu geçtiğimiz günlerde ortaya çıktı. National Geographic belgesel ekibi, Everest’in kuzey yamacındaki Orta Rongbuk Buzulu’nda, 1924 yılında kaybolan dağcı Andrew Irvine’a ait olduğu düşünülen bir dağcı botu keşfetti.
Bu gelişme, George Mallory ve Andrew Irvine’ın, resmî olarak ilk zirveye ulaşan Edmund Hillary ve Tenzing Norgay’dan neredeyse 30 yıl önce dünyanın en yüksek noktasına ulaşıp ulaşmadıkları sorusunu yeniden gündeme taşıdı.
1924’te Kaybolan İki Cesur Dağcı
Britanya, 1920’li yıllarda Everest’in zirvesine ulaşmak için bir dizi keşif gezisi düzenlemişti. Bunların en dikkat çekeni, Edward Norton liderliğindeki 1924 Everest Seferi oldu. Ekipte, deneyimli dağcı George Mallory’nin yanı sıra, oksijen destek sistemleri üzerine teknik uzmanlığıyla bilinen genç dağcı Andrew Irvine de yer alıyordu.
6 Haziran sabahı, Mallory ve Irvine, zirveye ulaşmak için son kamp olan VI. kamptan yola çıktı. Aynı gün, ekip üyesi Noel Odell, daha alt seviyedeki V. kamptan hareket ederek ikiliye destek olmak üzere yukarıya tırmanmaya başladı. Odell, saat 12.50 civarında bulutların kısa süreliğine açılmasıyla birlikte Mallory ve Irvine’ı zirveye birkaç yüz metre kala, yukarı doğru ilerlerken gördüğünü bildirdi. Bu, ikilinin son kez canlı görüldüğü an olarak kayıtlara geçti.
Cevaplar Bir Kamera Filminde mi Saklı?
İkili o günden sonra bir daha görülmedi. Cesetleri bulunamadı. Ancak, Mallory ve Irvine’ın yanında bir kamera taşıdığı biliniyor. Bu kameranın, eğer ki ikili gerçekten zirveye ulaşmışsa, bunu kanıtlayacak görüntüler içerdiği düşünülüyor.
Daha önce 1999 yılında George Mallory’nin bedeni Everest’te bulunmuştu, ancak Irvine’a dair bugüne kadar somut bir iz yoktu. Şimdi bulunan bot, Irvine’ın yerinin tespit edilmesine ve belki de 100 yıllık bir sorunun cevaplanmasına olanak sağlayabilir.
Tırmanış Tarihi Yeniden Yazılabilir mi?
Eğer bulunacak kamera çalışır durumda olur ve Mallory ile Irvine’ın zirvede çektiği görüntüler içeriyorsa, bu, dağcılık tarihini baştan sona değiştirebilir. Böylece Everest’e ilk çıkanların, 1953 yılında zirveye ulaşan Edmund Hillary ve Tenzing Norgay değil, 1924’te yaşamlarını yitiren bu iki cesur dağcı olduğu kanıtlanmış olacak.
Önümüzdeki süreçte yapılacak arkeolojik ve bilimsel çalışmalar, tarihin en büyük dağcılık sırlarından birine ışık tutabilir.
Anahtar Kelimeler (virgüllü):
Everest Mallory Irvine, 1924 Everest keşfi, ilk zirveye çıkan dağcılar, George Mallory kimdir, Andrew Irvine Everest, kayıp dağcılar, Everest gizemi, Everest tarihi kamera, National Geographic Everest, Orta Rongbuk Buzulu
