Evrenin karanlık sırlarından biri daha gün yüzüne çıktı. Astronomlar, galaksi merkezinden tam 2.600 ışık yılı uzaklıkta gerçekleşen sıra dışı bir olaya tanıklık etti: Bir yıldız, yörüngesiz dev bir kara delik tarafından parçalandı. Bu olay, evrende bağımsız şekilde dolaşan “gezgin kara delikler”in varlığına dair ilk doğrudan kanıt olma özelliğini taşıyor.

Süpernova Sanıldı, Kara Delik Çıktı

AT2024tvd olarak adlandırılan bu olay, ilk olarak Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’ne bağlı Zwicky Transient Facility tarafından tespit edildi. Süpernova benzeri bir parlama olarak fark edilen olay, detaylı spektroskopik analizlerin ardından bir kara deliğin yıldızı parçalayarak yutması sonucu meydana geldiği ortaya kondu. Bu tür olaylara bilim dünyasında “gelgitsel bozulma olayı (TDE)” deniliyor.

Işınım verileri; hidrojen, helyum, karbon, azot ve silisyum gibi çeşitli elementlerin geniş emisyon çizgilerini içeriyordu. Bu da klasik bir süpernovadan çok daha farklı, “spagettifikasyon” olarak bilinen bir sürecin işlediğine işaret ediyor. Bu süreçte yıldız, kara deliğin devasa çekim gücüyle uzayıp parçalanıyor ve ortaya çıkan enerji, görünür ve morötesi dalga boylarında gözlemlenebiliyor.

Galaksinin Dışında Bir Kara Delik

Bu ilginç olayın gerçekleştiği galakside, zaten 100 milyon Güneş kütlesine sahip süper kütleli bir kara delik bulunuyor. Ancak yıldızı yutan kara deliğin kütlesi yalnızca 1 milyon Güneş kütlesi civarında ve galaksinin merkezinden oldukça uzakta. Bu iki kara deliğin birbirine kütleçekimsel olarak bağlı olmadığı, yani bağımsız hareket ettikleri düşünülüyor.

Teleskoplar Olayı Doğruladı

NASA’nın Chandra X-ışını Gözlemevi, Hubble Uzay Teleskobu ve Very Large Array dahil birçok gelişmiş gözlemevi, olayın galaksi merkezinden kaymış olduğunu net şekilde ortaya koydu. Ayrıca Hubble verileri, olayın gerçekleştiği bölgenin galaksinin geri kalanına kıyasla daha mavi ışık yaydığını da gösterdi.

Gezgin Kara Delikler Artık Gözlemlenebilir

Araştırmacılar, bu tür “yörüngesiz” kara deliklerin bir galaksi birleşmesi sonrasında oluşabileceğini ve normalde görünmez olduklarını belirtiyor. Ancak bir yıldızın yoluna çıkmaları durumunda devasa enerji salımıyla kendilerini açığa vurduklarını ifade ediyorlar.

AT2024tvd, bu gizemli kara delik türünün optik gözlemle doğrudan tespit edilebildiği ilk örnek olarak tarihe geçti. Bilim insanları, yeni nesil teleskop teknolojilerinin bu tür kara delikleri daha sık yakalayabileceğini öngörüyor.

Daha fazla güncel haberler için Sinetech.tr’yi takip etmeye devam edin.