Türkiye tarihi, savaşlarla şekillenmiş köklü ve karmaşık bir geçmişe sahiptir. Osmanlı İmparatorluğu’nun doğuşundan Cumhuriyet’in kuruluşuna kadar geçen süreçte yaşanan büyük savaşlar, sadece askeri değil, sosyal, siyasi ve kültürel etkileriyle de toplumun kaderini belirlemiştir. İşte Türkiye tarihinde en çok konuşulan, tartışılan ve hafızalarda yer eden 10 büyük savaş:
1. İstanbul’un Fethi (1453)
Osmanlı padişahı II. Mehmet, 21 yaşında çıktığı bu seferle sadece bir şehri değil, bir çağı da kapatmıştır. 29 Mayıs 1453’te Bizans İmparatorluğu’nun başkenti olan Konstantinopolis, Osmanlı ordusunun uzun süren kuşatması sonucu fethedilmiştir.
Bu olay, Orta Çağ’ın sona erdiği ve Yeni Çağ’ın başladığı tarih olarak kabul edilir. İstanbul’un fethi, Osmanlı İmparatorluğu’nu bir cihan devletine dönüştürürken; Avrupa’daki siyasi dengeleri de kökünden sarsmıştır. Şehir, sonraki yüzyıllarda İslam dünyasının da önemli bir merkezi hâline gelmiştir.
2. Malazgirt Meydan Muharebesi (1071)
1071 yılında Bizans İmparatorluğu ile Büyük Selçuklu Devleti arasında yapılan bu savaş, Anadolu’nun kapılarını Türklere açan tarihi bir dönüm noktasıdır. Selçuklu Sultanı Alp Arslan’ın ordusu, Bizans İmparatoru IV. Romanos Diogenes komutasındaki güçlü bir Bizans ordusunu Malazgirt Ovası’nda büyük bir bozguna uğratmıştır.
Bu zafer, Anadolu’da Türk-İslam kültürünün temellerinin atılmasını sağlamış ve ilerleyen yüzyıllarda Osmanlı’nın da doğmasına giden süreci başlatmıştır. Aynı zamanda, Türklerin Anadolu’yu yurt edinme sürecinde simgesel bir zafer olarak kabul edilir.
3. Mohaç Meydan Muharebesi (1526)
Kanuni Sultan Süleyman döneminde Macaristan Krallığı ile yapılan bu savaş, sadece 2 saat sürmüş ama etkisi yüzyıllar boyunca hissedilmiştir.
Osmanlı ordusu, disiplinli ve iyi donatılmış yapısıyla Macar kuvvetlerini bozguna uğratmış; böylece Orta Avrupa’da Osmanlı hâkimiyeti pekişmiştir. Mohaç Zaferi, Osmanlı’nın Avrupa’daki en güçlü dönemine girmesini sağlayan önemli bir başarıdır ve Kanuni’nin ününü zirveye taşımıştır.
4. Lepanto Deniz Savaşı (1571)
Osmanlı donanması ile Papa’nın öncülüğündeki Haçlı donanması arasında yapılan bu savaş, Osmanlı’nın ilk büyük deniz yenilgisi olarak tarih sahnesine geçmiştir.
Her ne kadar Osmanlı donanması kısa süre içinde yeniden inşa edilse de Lepanto, Avrupa’da Osmanlı’nın “yenilmez” algısının sarsılmasına yol açmıştır. Bu savaş, Akdeniz’de güç dengesinin değişmesinde önemli bir rol oynamıştır.
5. Viyana Kuşatmaları (1529 & 1683)
Osmanlı’nın Avrupa içlerine ilerlemesini simgeleyen iki önemli kuşatma… İlk kuşatma 1529’da Kanuni döneminde gerçekleşmiş ve başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Ancak en kritik olanı, 1683’teki İkinci Viyana Kuşatmasıdır.
Bu kuşatmanın başarısız olması, Osmanlı’nın batıdaki ilerleyişinin durmasına ve ardından gelen Karlofça Antlaşması ile geri çekilişe geçmesine neden olmuştur. Viyana bozgunu, Osmanlı’nın “gerileme dönemi”nin simgesi kabul edilir.
6. Balkan Savaşları (1912-1913)
Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde yaşanan bu savaşlar, çok uluslu bir imparatorluğun parçalanışını gözler önüne sermiştir.
Balkan devletlerinin birleşerek Osmanlı’ya karşı başlattığı bu savaşlar sonucunda Osmanlı, Rumeli’deki büyük topraklarını kaybetmiş ve Balkanlar’dan neredeyse tamamen çekilmek zorunda kalmıştır. Bu kayıplar, Osmanlı toplumunda büyük travmalar yaratmış ve milliyetçilik akımlarını daha da keskinleştirmiştir.
7. Çanakkale Savaşları (1915-1916)
I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı ile İtilaf Devletleri arasında Gelibolu Yarımadası’nda yapılan bu savaşlar, Türk milletinin bağımsızlık ruhunu yeniden ateşlemiştir.
Deniz ve kara savaşlarıyla dünya askeri tarihine geçen Çanakkale, Mustafa Kemal Atatürk’ün yıldızının parladığı yer olmuştur. “Çanakkale Geçilmez” sözü, Türk halkının direniş sembolü hâline gelmiştir.
Savaş sonucunda Osmanlı, büyük insan kayıplarına rağmen stratejik bir zafer kazanmış ve İtilaf Devletleri’nin İstanbul’u alma planları başarısız olmuştur.
8. Sakarya Meydan Muharebesi (1921)
Milli Mücadele’nin kader savaşıdır. Yunan ordusunun Ankara’ya ilerleyişini durdurmak amacıyla gerçekleşen bu savaşta Mustafa Kemal Paşa doğrudan cephede komuta etmiştir.
Sakarya Zaferi, Türk ordusunun toparlandığını ve taarruz gücünü yeniden kazandığını göstermiştir. Bu zaferin ardından Türkiye’ye karşı uluslararası desteğin de şekillendiği görülmüş ve bağımsızlık umutları somutlaşmıştır.
9. Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi (1922)
Türk Kurtuluş Savaşı’nın finali niteliğindeki bu savaş, Yunan ordusunun Anadolu’dan tamamen çıkarılmasıyla sonuçlanmıştır.
26 Ağustos’ta başlayan taarruz, 30 Ağustos 1922’de Dumlupınar’da kazanılan büyük zaferle taçlanmıştır. Bu başarı, Türk ordusunun disiplinli ve kararlı mücadelesinin sembolüdür. Aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasının da önünü açmıştır.
10. Kıbrıs Barış Harekâtı (1974)
Türkiye, 1974 yılında Kıbrıs’ta yaşanan darbe sonrası garantörlük hakkını kullanarak adaya asker çıkarmıştır. Kıbrıs Türklerinin güvenliğini sağlamak amacıyla gerçekleştirilen bu harekât, uluslararası diplomasi açısından da önemli sonuçlar doğurmuştur.
Harekât sonucunda Ada ikiye bölünmüş ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin temelleri atılmıştır. Türkiye açısından millî güvenlik ve ulusal onur meselesi hâline gelen bu müdahale, hâlâ günümüzde dahi siyasi tartışmaların merkezinde yer alır.
Türkiye tarihi, yalnızca zaferlerle değil, kayıplarla ve derslerle de doludur. Bu savaşlar; milletin direniş gücünü, devletin siyasi iradesini ve tarih sahnesindeki değişimini göstermektedir. Her biri, bugünkü Türkiye’nin şekillenmesinde bir yapı taşı olmuştur.
Daha fazla güncel haberler için Sinetech.tr’yi takip etmeye devam edin.