Dikey kalkış ve iniş yapabilen hava araçları olarak bilinen VTOL teknolojisi, özellikle elektrikli modelleri olan eVTOL ile son yıllarda kentsel ulaşım ve lojistik sektörlerinde önemli bir alternatif haline gelmiştir. Bu araçlar, geleneksel pistlere ihtiyaç duymadan iniş ve kalkış yapabilmeleri ve düşük işletme maliyetleri sayesinde, zor erişilebilir bölgelere yönelik taşımacılıkta devrim yaratma potansiyeli taşımaktadır.
Bu hafta, Çin merkezli Autoflight şirketinin geliştirdiği V2000CG CarryAll modelinin bir deniz üstü petrol platformuna yaptığı uçuş, eVTOL’ların pratikliğini açıkça ortaya koymuştur. Shenzhen’den kalkış yapan bu araç, yaklaşık 150 kilometre uzaklıktaki platforma yiyecek ve tıbbi malzeme taşıyarak dikkatleri üzerine çekmiştir. Deniz yoluyla 10 saati bulan teslimat süreci, bu yöntemle yalnızca 58 dakikada tamamlanmıştır.
Çin’in 2 tonluk eVTOL’u, 400 kg yük taşıyabilme kapasitesine sahiptir. Tamamen elektrikli motorları sayesinde sıfır emisyon üreten bu ağır yük dronu, saatte 200 km hıza çıkabilmekte ve tek şarjla 200 kilometre menzil sunmaktadır. V2000CG CarryAll’ın en çarpıcı özelliği, tek seferde 400 kilogram yük taşıyabilmesi olup, bu onu ticari olarak kullanılmış eVTOL’lar arasında bu kapasiteye sahip ilk model yapmaktadır.
Benzer VTOL araçlar, daha önce yalnızca geleneksel deniz taşıtları veya pahalı helikopterlerle gerçekleştirilebilen görevleri daha ucuz ve daha hızlı bir şekilde yerine getirmeyi mümkün kılmaktadır. Ayrıca, eVTOL’lar çevre dostu bir seçenek sunarak emisyon sorununu azaltmaktadır.
Shenzhen’de VTOL teslimatları için 300’e yakın güzergah oluşturulmuştur. Çin Ulusal Açık Deniz Petrol Şirketi’nde (CNOOC) lojistik operasyonlardan sorumlu Ren Yongyi, bu uçuşun ‘uçtan uca’ bir çözüm sağladığını belirtmiştir. Ren, bu teknolojinin hızlı teslimatın yanı sıra dar alanlara iniş ve düşük işletme maliyeti gibi avantajlar getirdiğini vurgulamıştır. Ucuz, hızlı, esnek ve çevreye duyarlı bu yeni nesil hava araçları, altyapısı sınırlı veya zor erişilebilir bölgelerde ideal bir çözüm olarak öne çıkmaktadır. Shenzhen yönetimi, eVTOL kullanımını artırmak için adımlar atmakta ve şimdiden ‘alçak irtifa ekonomisi’ projesi kapsamında 300’e yakın dron güzergahı açmıştır. Bu güzergahlar arasında hastaneler, sanayi bölgeleri ve lojistik merkezleri yer almaktadır.
Çin bu alanda lider olsa da, eVTOL teknolojisini lojistik sistemlerine entegre eden tek ülke değildir. Örneğin, Almanya merkezli Wingcopter, Japonya ve Almanya’da 130 bin kilometreden fazla uçuşla tıbbi malzeme teslimatı gerçekleştirmektedir; ABD’de ise pilot bölgelerde benzer testler yapılmaktadır. Türkiye’de ise ağır yük dronları, genellikle savunma sanayii odaklıdır. TUSAŞ, Baykar ve STM gibi şirketler, 150 kilograma kadar yük taşıyabilen çeşitli İHA konseptleri üzerinde çalışmaktadır.
