Güneş Aktivitesindeki Artış, Uyduların Erken Yok Olmasına Neden Oluyor
Güneş’te meydana gelen beklenmeyen aktiviteler, Dünya yörüngesindeki uyduların kontrolsüz şekilde atmosferimize düşmesine yol açabiliyor. Geçtiğimiz hafta, bu durumun çarpıcı bir örneği Avustralya’da yaşandı. Curtin Üniversitesi’nin Binar Uzay Programı kapsamında kullanılan üç küçük uydu, Dünya atmosferine girerek görevlerini beklenenden çok daha erken sonlandırdı.
Beklenenden Daha Kısa Süren Görev
Düşük Dünya yörüngesinde (2.000 kilometreden daha alçak) faaliyet gösteren Binar-2, Binar-3 ve Binar-4 isimli uydular, yalnızca iki ay boyunca çalışabildi. Oysa bu uyduların altı ay süreyle bilimsel testler ve sistem denemeleri yapması planlanmıştı. Ancak, yoğun güneş aktiviteleri sebebiyle atmosferik sürüklenme oranlarının artması, uyduların hızla irtifa kaybetmesine ve Dünya’ya düşmesine neden oldu.
Güneş Aktivitesindeki Artışın Sebebi
Güneş’in manyetik alanındaki değişimler, bu tür aktivitelerin temel kaynağıdır. Güneş, yaklaşık 11 yılda bir manyetik kutuplarını tersine çevirir ve bu döngünün zirve noktasında aktiviteler yoğunlaşır. Son aylarda, Güneş aktivitelerinin beklenenden %50 daha yüksek seviyelere ulaştığı rapor edilmiştir. Bu artış, daha fazla güneş lekesi, patlama ve güçlü güneş rüzgarlarını beraberinde getirerek özellikle düşük yörüngedeki uydular için büyük risk oluşturuyor.
Binar Programı ve Güneş Aktivitesi Arasındaki Farklılıklar
Binar Uzay Programı, düşük maliyetli CubeSat teknolojilerini kullanarak uzay operasyonlarında yenilikler geliştirmeyi hedefliyor. Programın ilk uydusu olan Binar-1, 2021’de fırlatılmış ve 364 gün boyunca görev yapmıştı. O dönemde Güneş aktivitesi daha düşük olduğundan, beklenenden uzun süre yörüngede kalmayı başarmıştı. Ancak Binar-2, 3 ve 4, yüksek güneş aktivitelerinin etkisiyle yalnızca iki ay dayanabildi.
Uzay Hava Tahminlerinin Önemi
CubeSat teknolojisi düşük maliyetli çözümler sunsa da, beklenmeyen faktörler nedeniyle erken görev sonlanmaları ciddi maliyetlere neden olabiliyor. Bu durum, daha doğru uzay hava tahminlerinin yapılmasının önemini bir kez daha ortaya koyuyor. Yetkililer, Güneş aktivitelerinin 2026’dan itibaren azalmaya başlayacağını ve 2030’a kadar minimum seviyeye ineceğini öngörüyor.
Bu deneyim, Binar Uzay Programı için önemli bir ders niteliğinde. Program yetkilileri, gelecekteki uydu fırlatmalarını daha istikrarlı uzay hava koşullarında gerçekleştirmek için hazırlıklarını sürdürüyor.
